Sohbette Babacan’ın söylediklerinden öne çıkanlar şöyle:
“Bir kahve şu anda öğrenciler için büyük bir lüks oldu. 30 lira, 40 lira… ‘Arkadaşlar ile kahve içelim’ deseler, bir öğrencinin başını yurt odalarından dışarı çıkarması günlük 100 liradan aşağıya değil. Burslar yeni 1250 lira oldu. Bugünkü kurla ayda 65 dolar ediyor. 2013 yılında 148 dolara kadar çıkmıştı. Gençler biriktirdikleri parayla Avrupa’da Interrail falan yapabiliyorlardı. Bu refahı ülke yaşadı. Lakin Türkiye o korktuğumuz orta gelir tuzağına düştü.”
“Girişimcilik kültürü çok değerli. Yani kusur yapmaktan korkmamak, denemekten çekinmemek… Bir şey deneyip başarısız oldu mu hayatı kararıyor insanların. O denli olmamalı. Hani ‘Başıma icat çıkarma’ derler ya, biz gençlere ‘Başımıza icat çıkarın’ diyoruz. ‘Söz büyüğün’ falan da demiyoruz.”
“Meslek değiştirmek bundan sonra çok gerekecek. Ömür uzuyor, tıp ilerliyor ama meslekler bir mühlet sonra geçerliliğini kaybediyor. Yeni alanlara insanların kendisini adapte edebilmesi için eğitim sistemi daima açık olmalı. ‘Hayat uzunluğu öğrenim’ kavramıyla insanların her an gidip kendilerini yenilemeleri lazım.”
“İŞSİZLERİ YİNE EĞİTMEMİZ GEREKECEK”
“3 aylık, 6 aylık, 1 yıllık programlarla gençlerimizi ve genel manada işsizlerimizi tekrar eğitmemiz, yine marifet kazandırmamız gerekecek. Öteki türlü bu işsizlik probleminin çözülmesini imkânsız görüyoruz. O kısa vadeli programlara katılan gençler ve bayanlar, işsizler işe birinci girdiklerinde devletin bir mühlet vergi almamasını, patrondan de toplumsal güvenlik primi istememesini öngörüyoruz.”
“Özellikle 2008-2009 krizi ve pandemi sonrası merkez bankalarının yüksek ölçüde para basmış olmaları daha sonrası yönetilemediği için gelir dağılımının bozulmasına sebep oldu. İşte diyorlar ki ‘Varlık fiyatları arttı’. Varlık kimin? Varlığı olanın. Varlığı olmayana bir şey yok. Bu ne demek? Servet transferi ve gelir transferi. Amerika’da da Türkiye’de de var maalesef. Ona çok üzülüyoruz.”
“Beni Şanghay’da konferansa davet ettiler. ‘Bize tavsiyeniz ne olur? Çin ne yapmalı?’ diye açılış konuşması yapmamı istediler. En çok vurguyu ‘sosyal sürdürülebilirlik’ üzerine yaptım. Dışa açılan bir ülke ama içeride gelir dağılımı çok bozuk. Ucuz iş gücüne dayanan büyüme modeli olmuş. Ekonomik olarak bu kadar dışa açılmış bir ülkenin toplumsal olarak kapalı, bu kadar bozuk gelir dağılımıyla gitmesi mümkün değil.”
“Enerji yatırımlarında en az 10 yıllık düzenleme istikrarı garantisi, koyduğunuz kuralları en az 10 sene boyunca değiştirmeyeceğinizin kesin taahhüdünü vermek gerekiyor ki beşerler yatırım yapsın. Öteki türlü korkuyorlar. Yeşil, yenilenebilir güç yatırım açısından da öngörülebilirlik çok değerli.”
SELÇUK SEVECEN: SOFRAMIZDA RAHMET OLMASI İÇİN ADALETE GEREKSİNİMİMİZ VAR
Babacan’ın başbakan yardımcısı olduğu devirde “Eğitim ve hukukta gereğini yapmazsak orta gelir tuzağına düşeceğiz” tarafındaki ihtarlarını hatırlatması üzerine Selçuk Tatlı yeni kitabının ismine niye “Ya adalet ya sefalet” koyduğunu anlattı. Sevimli şöyle konuştu:
“Orta gelir tuzağı Türkiye’de en çok (kişi başı ulusal gelirin) pik yaptığı sene, 2013’te tartışılmış. Ben bu kitabı yazarken orta gelir tuzağından kurtulan ülkelerin listesini çıkardım. O denli çok ülke yok. Son 20 yılda bir kısmı Avrupa’da bir kısmı Asya’da 4-5 tane ülke var. Hepsinin kurtuluş formülünü biliyoruz. Hepsi sizin dediğiniz üzere; adalet… Kitabın başlığını ‘Ya sefalet ya adalet” koymamın nedeni o. Adalet ve sefalet olağanda birbirinin zıttı değil. Sefaletin zıttı zenginliktir. Adaletin zıttı adaletsizliktir. Bilhassa bunu vurgulamak için koydum: Türkiye’nin bundan sonra kalkınabilmesi için soframızda rahmet olması için, insanların huzurlu yaşayabilmesi için bizim adalete muhtaçlığımız var. Eğitimden de evvel adalete gereksinimimiz var. Onu sağlamadıktan sonra dünyanın en uygun eğitim sistemini de kursak yetişen çocukları ya meskene hapsedeceğiz ya da yurt dışına gidecekler. Diğerlerine hizmet edeceğiz.”
“İYİ BİR YAZILIMCININ ALMANYA’DA ÇALIŞMASI, KIRŞEHİR’DE 500 GENCİN İŞSİZ KALMASI DEMEK”
“Kıt kaynaklarla yetiştirdiğimiz beşerler yurt dışına gidiyor. Doktor gidiyor. Hesaplattırdım; bir tabibin yetişmesi, 1 milyon dolar. 5 bin doktor gitmiş. 5 bin çarpı 1 milyon dolar… Giden her genç yazılımcılar için de birebir şey geçerli. 500 tane işi birlikte götürüyor. Yeterli bir yazılımcının Türkiye yerine Almanya’da çalışması; Kırşehir’de Eskişehir’de 500 gencin işsiz kalması demek. Zira o istihdamı orada yaratacaktı, gitti ve öbür tarafta yaratıyor.”
“Bakanlığın çıkardığı güneş gücü haritasını ve rüzgâr haritasını kullandım. Tahminen de sizin vaktinizde yapılmıştı. Çok da hoş, ayrıntılı haritalar. İki harita da şunu gösteriyor: Biz yalnızca güneşle muhtaçlığımızı kıymetli oranda karşılayabiliyoruz. Güneşle rüzgârı bir ortaya getirdiğinizde karşılıyoruz. Coğrafya yazgıdır tartışması var ya… Şayet yazgıysa ki gerçekten burada yazgımız çok yeterli. Allah bizi buraya koymuş.”
“Peki şu anda neden 22 tane linyit santralinin planı var? Doğu Karadeniz Türkiye’de en az güneş alan yer. Oradaki güneş alım oranını aldım, bir de Almanya’nın ortalamasını aldım. Birebir. Almanya bizim en az güneş alan yerimiz kadar güneş alıyor ve bizden 10 kat fazla yapıyor. İnsanın birtakım kısımları yazarken isyan edesi geliyor. Ya 20 tane linyit… Bir de o santraller hava kirliliğine yol açıyor. Türkiye’de bronşit hastalıkları 1 numaralı vefat nedeni. Bu hava kirliliğinde OECD birincisiyiz. Hiç tartışılmıyor.”
DEVA Partisi Genel Lideri Babacan, YouTube kanalındaki programında daha evvel Cevdet Akçay, Ali Nesin, Ali Tuygan, Işıl Karakaş, Sencer Solakoğlu ve İlber Ortaylı’yı konuk etmişti. Selçuk Sevimli, Babacan’ın yedinci konuğu oldu.